زنبور عسل یکی از عجیب ترین موجوداتی هستند که تابحال کشف شده اند و این موجودات هم تنها موجوداتی هستند که بیشترین سود را برای ما انسانها بوجود می آورند.
به گزارش سایت عسل نما، تا به امروز هزاران گونه از زنبورها در دنیا شناسایی شده که از میان آنها تنها تعداد معدودی توانایی تولید عسل را دارند. بیتردید هیچ حشرهای به اندازه زنبورهای عسل برای ما انسانها مهم نیست؛ بنابراین بخش اعظم این مقاله به زنبورهای عسل اختصاص خواهد داشت.
درست است که زنبورهای عسل هزاران سال است که به عنوان تولیدکنندگان عسل برای ما انسانها ارزشمند هستند اما واقعیت این است که زنبورها یک خدمت ویژه دیگر هم به نام گردهافشانی انجام میدهند که عمده منافع این خدمت بزرگ نصیب کشاورزان میشود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را به دنیای زنبورها ببریم.
در لانه زنبورها چه میگذرد؟
هر زنبور عسل یک بالشتک پرمو در پاهای عقب دارد که آن را با گرده پر میکند، به این بالشتک پرمو سبد گرده گفته میشود.
زنبورهای عسل که تا به امروز ۷ گونه از آنها در دنیا شناسایی شده، در کلونیهای بزرگ زندگی میکنند که این کلونیها را یک ملکه مجرد تخمگذار سرپرستی میکند و سایر زنبورهای عسل به واقع دختران و یا پسران این ملکه هستند. یک کلونی زنبورهای عسل میتواند بالغ بر ۸ هزار زنبور داشته باشد. ملکه زنبورهای عسل میتواند در یک روز بیش از ۲ هزار تخم بگذارد که اغلب آنها را زنبورهای کارگر ماده تشکیل میدهند.
طول عمر ملکه زنبورهای عسل اغلب بیش از ۵ سال است. ملکه اندکی از زنبورهای کارگر بزرگتر است و از خود رایحهای موسوم به فرومون ترشح میکند که همین فرومون باعث میشود که زنبورهای دیگر به کار کردن تشویق شوند. تمامی زنبورهای کارگر ماده هستند، فرومون ترشح شده از ملکه در عین حال مانع زادآوری این زنبورهای ماده میشود. در مقابل زنبورهای عسل نر، دِرون نامیده میشوند. دِرونها همان زنبورهای تولیدمثلی هستند که با ملکههای جدید جفتگیری میکنند.
ملکه زنبورهای عسل میتواند در هر روز بیش از ۲ هزار تخم بگذارد
اغلب زنبورهایی که در یک کلونی زنبور عسل هستند، مادههای کارگر نابارور هستند.کارگران جوانتر وظیفه غذا دادن به لاروها و ساخت عسل را برعهده دارند. همچنانکه زنبورهای کارگر ماده بزرگتر میشوند، مسوولیتهایی مانند تمیز کردن و مرمت سلولهای موم عسل هم به آنها داده میشود. کارگران مسنتر موظف به خروج از لانه و جمعآوری شهد و گرده گلها هستند. اما این زنبورهای کارگر جوانتر هستند که موظف هستند تا به محض خروج نرهای تولیدمثلی یا زنبورهای عسل نر از تخم، غذای مایع مناسب را در اختیارشان قرار دهند.
زنبورهای عسل برای خروج از لانه به صف شدهاند
زنبورها دو جفت بال دارند. این بالها بوسیلهی قلابهای کوچکی به یکدیگر وصل شدهاند در نتیجه هنگام حرکت شبیه به یک بال به نظر میرسند. زنبورها ۳ چشم ساده ابتدایی دارند که از طریق آنها میتوانند شدت نور را تشخیص دهند. چشمهای مرکب و بزرگ زنبورها به آنها کمک میکند که به خوبی رنگها را تشخیص دهند و از این طریق است که زنبورها به سمت گلهای حاوی شهد هدایت میشوند. آنتنهایی که بر روی سر زنبورهای عسل است به آنها کمک میکند تا عطر گلها و رایحههایی را که سایر زنبورها تولید میکنند، تشخیص دهند. پاهای جلویی زنبورها موهای زبر شانهمانندی دارند که از آنها برای برس کشیدن و در اصل پاک کردن گردهها و سپس جمعآوریشان در سبدهای گرده بهره میگیرند. جالب است بدانید که هر زنبور عسل میتواند در یک ثانیه ۲۵۰ بار بال بزند. زنبورهای عسل موجودات فوق العاده پرکاری هستند، زنبورهای عسل کارگر برای تولید ۴۵۰ گرم عسل باید در حدود ۱۰ میلیون سفر انجام دهند. یک قاشق چایخوری عسل که شما میخورید، حاصل فعالیت ۱۲ زنبور عسل در کل طول دوره زندگیشان است.
یک زنبور کارگر نیش تیز و پرمویی دارد که از آن برای دفاع از کلونی استفاده میکند. هر زنبور یک بالشتک پرمو در پاهای عقب دارد که آن را با گرده پر میکند و به این بالشتک، سبد گرده گفته میشود. بخش زیرین قوی پا برای درهم فشردن گردهها و تبدیل آنها به پلت است. پوشش پر موی بدن زنبور در اصل تله مناسبی برای جذب گردهها است که وقتی زنبور برای تغذیه روی یک گل مینشیند، گردهها به آنها میچسبند.
زنبورهای عسل در حال مهر و موم کردن سلولهای حاوی عسل
زنبورهای عسل با چینهدانی که پر است از شهد شیرین به لانه یا کندو بازمیگردند. آنها آنچه را که جمع کردهاند، در اختیار سایر زنبورها میگذارند تا آنها آنزیمهای لازم را که در اصل طبیعت شیمیایی این شهد را تغییر میدهد، به آن بیفزایند. سپس شهد شیرین را در موم که از سلولهای رزین تشکیل شده، میگذارند و با کمک بالهایشان آن را خنک میکنند و از این طریق بخش اعظم آب آن هم جدا میشود. این ذخیره غذایی عسل برای تغذیه کلونی در زمستان مورد استفاده قرار میگیرد. زنبورهای عسل، عسل را از شهدی که از گلها جمع میکنند، میسازند. در خلال این فرآیند، ذرات ریز گرده که باید جا بجا شود و به سایر گلها برسد تا دانههای آنها را بارور کند، نیز به بدن زنبورها میچسبد. این حشرات کار خود را به نحو احسنت انجام میدهند. به علاوه آنها بخشی از گردهها را هم برای تغذیه زنبورهای جوانتر جمعآوری میکنند.